تاریخچه دوچرخه سواری

تاريخچه دوچرخه سواري

دوچرخه وسيله ای است مكانيكي كه با استفاده از قدرت حركتي پاها به هر شكلي قادر به حركت و جابه جایی است . اين وسيله در ابتدايي ترين شكل در 2300 سال قبل از ميلاد مسيح در كشورهايي همچون چين ، مصر و هند ديده شده و بر روي ديواره غارها نيز اشكالي از آن موجود است .
لفظ دوچرخه از كلمه يوناني به نام KYKLOS گرفته شده و بعدها اين ريشه يوناني در زبان لاتين به كلمه BICYCLE تبديل گرديد ، كلمه پيشوند BI به مفهوم عدد دو و كلمه پسوند CYCLE به معني دايره و به عباراتي طوقه است . به هر صورت اولين دوچرخه شناخته شده رسمي در تاريخ اين وسيله ((سله ريفر)) نام دارد كه از یک تکه چوبي تشكيل شده و با استفاده از پاها در حالتي شبيه به راه رفتن اين وسيله را به طرف جلو و عقب هدايت مي كرده اند .

رسما در سال 1690 (سيوارك) فرانسوي لقب اسب چوبي به اين وسيله بدون چرخ را داد و تا سال 1790 وسيله مذكور چوبي را به اشكال مختلفي همچون مار ، اسب ، و … مي ساختند كه وسيله اي بود مورد توجه كودكان و به عنوان ابزاري براي بازي مورد استفاده آنان قرار مي گرفت . اسبهاي چوبي در فرانسه تكامل بيشتري يافتند ، به نحوي كه با پا به زمين زدن و حالت مشابه راه رفتن سرعت حركتي اين وسيله در سطوح افقي و سراشيبي تا 5 كيلومتر در ساعت ثبت (سله ريفر) شده است . اين تكه چوب افقي در اشكال مختلف در آن زمان مورد توجه اهالي پاريس واقع نگرديد و استقبال شايسته اي از اين وسيله براي براي سنين بزرگسال در فرانسه ذكر نشده است .

تاريخچه تكاملي و تكميل دوچرخه را بر اساس تغيير اين وسيله در زير مشاهده مي فرمائيد .
1816: در اين سال فردي آلماني به نام « وندريز» فرمان را به « سله ريفر » اضافه نمود ولي كماكان با استفاده از حركت پاها بر روي زمين ، حركت آن امكان پذير بوده است ( سرعت به 15 كيلومتر رسيد).
1817:در اين سال دوچرخه كامل تري توسط « براون فون درياس» از شهر كالسروهه ساخته شد، كه داراي يك زين كوچك بود.« دنيس جانسون » يكي از دوچرخه هاي فون درياس را باخود به كشور انگلستان برد تا نمونه هايي از روي آن ساخته و يا آن را تكميل تر نمايد. در اين شرايط و در كنار اين هدف ، او اقدام به برگزاري كلاس هاي آموزشي براي استفاده از اين وسيله نمود و مشتاقان زيادي براي فراگيري اين فن به او مراجعه كردند . كم كم در كشور انگلستان دوچرخه و دوچرخه سواري بعنوان يك سرگرمي محبوب و متداول و جذاب رواج يافت .
1818: يك فرانسوي به نام « بارون ساوربرن » دوچرخه ديگري را طراحي كرده و ساخت . چرخ جلويي اين دوچرخه ، بسيار بزرگ و چرخ عقبي آن كوچك بود و در اين شرايط به چرخ جلويي و بزرگ يك طناب حلقوي به صورت دايره واربسته شده بود كه باكشيدن آن با دست، چرخ جلو به حركت در مي آمد واین وسيله حركت مي كرد . اين نوآوري ، وسيله مذكور را براي دوچرخه سواران به صورت يك مهارت در آورد به نحوي كه بند بازان در سيرك از اين وسيله بعنوان ابزاري تفريحي و سرگرم كننده براي مردم استفاده نمودند .
1821: « لوئيس گوهبر » دوچرخه ديگري را مشابه با دوچرخه ساوربرن ساخت اما به جاي طناب از وسيله اي مشابه با زنجير دوچرخه هاي امروزي استفاده نمود و اين كار موجب شد تا حركت دوچرخه تسهيل گردد.
1834: يك آهنگر اسكاتلندي به نام « مك ميلان» به دوچرخه هاي موجود پنجه ركاب ابتدايي را اضافه كرد تا ديگر احتياجي به فشار پا بر روي زمين نباشد. او در طي 5 سال ، كار جدي بر روي اين وسيله در اشكال ويژه اي همانند كالسكه براي استفاده در مزارع و به جاي اسب انجام داد.
دوچرخه مك ميلان امروزه در موزه شهر لندن در معرض ديد همگان قرار دارد.

1839: اسكاتلندي ديگري به نام « كيرك پاتريك » دوچرخه ركابدار را به شكل كامل تري تهيه و در دسترس مردم قرار داد.
1860: كارخانه دار فرانسوي به نام « پيرميشو» مهندس جواني را به نام « پيرلالمنت » براي تغيير در ساختار دوچرخه استخدام نمود. او قسمت هايي از دوچرخه را كه از چوب ساخته شده بود با لوله هاي آهني تعويض كرده و بخش خارجي چرخ هاي چوبي را با نوارهاي لاستيكي ضخيم پوشانيد .
1861: دوچرخه ساخته شده پيرميشو به نام « ولوسپيديا ولوسي پتل» معروف گرديد. هر چند اين وسيله قديمي نسبت به دوچرخه هاي امروزي وسيله راحتي نبود اما اولين دوچرخه ترمز دار در دوران خود محسوب مي شد ولي از زنجير و دنده در دوچرخه هاي آن زمان گزارشي ثبت نگرديده است .
1862: دوچرخه ولوسي پتل ساخت پيرميشو و پيرلالمنت مورد توجه آمريكائيان واقع شد ، لذا نمونه انتقال يافته به آمريكا را « بون شيكر » نامگذاري كردند. ركاب اين دوچرخه بر روي چرخ جلويي كه بزرگ بود استقرار يافته و عامل حركت این وسیله محسوب مي شد .

1867: در اين سال هنوز طوقه جلو بزرگ تر از طوقه عقب بود و پدال و ركاب به صورت ثابت در چرخ جلو تعبيه شده بودند. طوقه هاي چوبي را در اين زمان با طوقه هاي آهني تعويض كردند لذا وزن دوچرخه ، در حدود 50 كيلوگرم گرديد. نام اين دوچرخه جديد « پني فارتنيك » لقب يافت .
1869: در اين سال اولين مسابقه رسمي در تاريخ دوچرخه سواري و به مسافت 34 كيلومتر از شهر پاريس تا وروان با 333 شركت كننده تدارك ديده شد. شركت كنندگان برتر قادر شدند با دوچرخه هاي جديد ، مسافت مذكور را 3 ساعت و 9 دقيقه طي كنند . اما قبل از این مسابقه، مسابقه ديگري در انگلستان به نام « هندون » درسال 1868 نيز ثبت شده است .
1870: هنوز تغيير چشمگيري در تكامل دوچرخه روي نداده است. چرخ جلو بزرگ و چرخ عقب هنوز خيلي كوچك مي باشد و براي تسهيل استفاده كنندگان از اين وسيله پله كوچكي را درست در بالاي چرخ عقب تا زين طراحي نموده اند . بهترين زمان ثبت شده در اين سال 30 كيلومتر در ساعت اعلام و ثبت شده است .
1871: يك انگليسي به نام « جيمز استانلي » دوچرخه اي شبيه به « بون شيكر » ساخت كه داراي يك پدال در چرخ بزرگ جلو بود ولي كماكان هنوز چرخ عقب اين وسيله كوچك است .
1873: « هاري لاوسون» بر اساس الهام از نقاشي هاي «لئوناردو داوينچي » چيزي شبيه به زنجير را براي دوچرخه طراحي نمود و براي اولين بار نخستين دوچرخه زنجيردار به بازار آمد. زنجير اين چرخ به طوقه عقب وصل مي شد و با گردش آن توسط فشار پا ، دوچرخه را به حركت در مي آورد اما هنوز لاستيك هاي آن توپر بودند . اين دوچرخه هم اكنون در موزه ميلان ايتاليا موجود است .
1876: « ب اف .ال.دادز» از دانشگاه كمبريج لندن، دوچرخه ديگري را ساخت كه سرعت متوسط 25 كيلومتر در ساعت را به نام خود ثبت کرده است و در اين زمان ركورد رسمي دوچرخه سواري از اين وسيله گرفته شد.
1879: ابداع ديگري توسط « باب توماس » در جهت افزايش سرعت دوچرخه انجام گرديد.او در مركز چرخ ها وسيله اي مشابه با بلبرينگ هاي امروزي قرار داد تا دوچرخه ، از سرعت بالاتري برخوردار گردد.
1881: در دهه 1880 دوچرخه هاي زنجيردار با اتصال به مركز چرخ عقب و با بلبرينگ به بازار آمد، توليد اينگونه دوچرخه ها، در سال 1881 توسط يك كارخانه چرخ خياطي به صورت سريال انجام گرديد. اين كارخانه چرخ خياطي چرخ عقب و چرخ جلو را به يك اندازه طراحي كرد و انقلابي را در اين وسيله ايجاد نمود.
1885: رسماً توليد دوچرخه در كشورهاي مختلف آغاز گرديد و « پني فارتينگ » 50 كيلوگرمي با كاهش وزني در حدود 10 كيلوگرم هنوز هم مورد توجه همگان قرار داشت . سرعت اين دوچرخه به صورت متوسط 19 كيلومتر در ساعت ثبت شده است . همچنين در سال 1885 اولين مسابقه قهرماني در ايتاليا به مسافت 160 كيلومتر در شهر ميلان برگزار گرديد.
1888: شركت « دانلوپ» لاستيك هاي هوادار را به بازار عرضه نمود كه عمر آن در حدود 5000 كيلومتر اعلام گرديد . در پايان همين سال نيز يك گروهبان به نام « بلفاست» براي كمپاني دانلوپ ، لاستيك هاي تويي و رويي را همانند لاستيك هاي امروزي ساخت . نمونه هاي لاستيك اوليه شركت دانلوپ هنوز هم در موزه « ادينبور» در شهر لندن در معرض ديد همگان قرار دارد.
1892: رسماً خودرو و زنجير فرمان مشخص ، زين مناسب و طوقه به دوچرخه اضافه گرديد اما هنوز هم كماكان قطر طوقه جلويي كمي بزرگ تر از قطر طوقه عقب بوده است . در سال 1892IOC در شهر لندن و با عضويت چندين كشور اروپائي و آمريكايي ايجاد و اولين تشكل هاي دوچرخه سواري شكل گرفت .
1895: بر اساس ارزيابي هاي انجام شده در اين سال ا زهر 27 نفر آمريكايي يك نفر داراي دوچرخه بوده و قيمت اين وسيله در يك قرن پيش با قيمت خريد يك اسب خوب برابري مي كرده است. درسال 1896 با شروع اولين دوره بازي هاي ورزشي المپيك ، رشته دوچرخه سواري نيز به عنوان يكي از رشته هاي ورزشي مستقل و پرطرفدار آن روز ، به جمع رشته هاي ورزشي افزوده و به شكل رقابتي اجرا گرديد.
اولين مسابقه جهاني :
1901:در 16 ماه مه سال 1901 با حضور 20 هزار تماشاگر مسابقات دوچرخه سواري جهان برگزار و « ژالكن» از فرانسه مقام اول و « ميجر تيلور» سياه پوست مقام دوم را كسب نمود.
1904: دومين دوره مسابقات دوچرخه سواري جهاني در اين سال برگزار و 60 دوچرخه سوار در چند مرحله به مسافت 3890 كيلومتر به رقابت پرداختند در اين مسابقه كه به دليل درگيري دوچرخه سواران با هم تيراندازي هوايي توسط پليس انجام شد « موريس گارن » مقام اول را كسب كرد .
اولين مسابقه تور دور فرانسه :
1903: اولين دوره مسابقات دوچرخه سواري دور فرانسه به پيشنهاد روزنامه « اتوپاريس» به مسافت طولاني و در چند مرحله شكل گرفت ، كليه دوچرخه سواران زبده از نقاط مختلف جهان در آن شركت كردند . اين مسابقه در چند مرحله با 60 دوچرخه سوار آغاز و در پايان21 دوچرخه سوار به خط پايان رسيدند و « موريس گارن » مسافت 2428 كيلومتر را در 94 ساعت و 33 دقيقه به اتمام رسانيد .
از سال 1904 به بعد هر ساله مسابقه تور دور فرانسه با مسافت بيشتر و كيفيت بالاتر در زمان معين انجام گرديد.
براي مثال در سال 1903 (اولين دوره ) مسافت مسابقه 2428 كيلومتر و از آن سال به بعد روند روبه افزايش مسافت مسابقه ادامه داشت تا اين كه در سال 1926 مسافت تور دور فرانسه به 5745 كيلومتر رسيد و از آن سال به بعد سعي شد مسافت مسابقه بين 4000 تا 4800 كيلومتر حفظ شود تا اين كه در سال 1979 مسافت مسابقه به كمتر از 4000 كيلومتر و در سال 2003 اين مسافت به 3370 كيلومتر تقليل يافت . لازم به ذكر است اين مسابقه به استثناي سال هاي 1918-1915 و همچنين 1946-1940 در بقيه سالها انجام و در سال 2003 با قهرماني « لانس آرمسترانگ » پايان پذيرفت .
تاكنون 5 نفر به اسامي : ژاك آنكيتل ، هينالت ، ايدوران ، ادي مركس و لانس آرمسترانگ توانسته اند 5 بار قهرمان تور مذكور شوند.
1905: سومين دوره مسابقات تور دورفرانس با حضور 60 دوچرخه سوار با اضافه كردن مسير كوهستاني آلپ به مسابقات در سال 1905 برگزار گرديد كه در پايان حدود24 دوچرخه سوار به خط پايان رسيدند. «لويي تروسيله » معروف به « تروترو» در اين مسابقات به مقام اول رسيد .
1906: چهارمين دوره مسابقات تور فرانسه به مسافت 4450 كيلو

تاریخچه دوچرخه سواری در جهان

در عصر که ما در آن زندگی می کنیــم اکثر کارها ماشینی شده است و در مقابل ، فعالیت های بدنی مختصر و کوتاه گردیده است . در این شرایط وسیله ای که بتواند انسان را سریع تر به مقصد برساند و موجب تحرک جسمی نیز  باشد مورد توجه قرار می گیرد . در اینجا وسیله ای به نام دوچرخه بســیار کار ساز است . دوچرخه وسیله ای ساده ،سبک و انفرادی است که هم برای رفت و آمد سریع تر و هم به منظور تفریح و سرگرمی و ورزش به کار می آید .

از همان سال های ابتدای اختراع دوچرخه ، کسانی که از این وسیله استفاده می کردند ، به تدریج در کار خود مهارت یافتند و به این نتیجه رسیدند که می توانند با هم به رقابت بپردازند و مسابقاتی برگزار نمایند .از ابتدای تاریخ ، انسان همواره در این آرزو بود که هر چه سریع تر بتواند از نقطه ای به نقطه دیگر برود.در سال 1690 اولین دوچرخه سوار به جهان معرفی گردید . او یک فرانسوی به نام سیوراک بود  .نخستیــن مسابقه دوچرخه سواری درسال 1868 در محلی به نام هندون در انگلستان انجام شد . در سال 1877 اولین اتحادیه ملی دوچرخه سواران در انگلستان تأسیس شد. پایه های فـدراسیون بین المللی دوچرخه سواری در سال 1900با تأسیس اتحادیه بین المللی دوچرخه سواری ریخته شد و مرکز این اتحادیه در شهر پاریس بود.

تاریخچه دوچرخه سواری در ایران

در سال 1324 اولین باشگاه دوچرخه سواری در ایران تأسیس گردید و در سال 1325 فدراسیون دوچرخه سواری ایران تأسیس گردید .اولین مسابقه قهرمانی کشور در سال 1327 در مسیر تهران – کرج و بالعکس برگزار گردید. اولین مسابقه که به صورت تور در ایران برگزار گردید در سال 1338برگزار شد. در این تور مسافت 1350 کیلومتر در مسیر تهران ، فیروزکوه ، ساری ، بابلسر ، رامسر ، رشت ، قزوین و تهران توسط دوچرخه سواران طی گردید و آقای جاسم زاده به مقام قهرمانی رسیــد.اولین ورزشکار دوچرخه سوار ایرانی که در سال 1951 به مسابقات بازی های آسیایی هنـــد اعزام گردید آقای جاسم زاده  بود .

در سال های خیلی دور، ده دوازده دکان بالاتر از شمس العماره، یعنی در مجاورت وزارت دارایی فعلی در تهران، یک مستراح عمومی بود که جنب آن اولین دکان دوچرخه سازی و دوچرخه فروشی ایران تأسیس شد. صاحب این دکان شخصی بود به نام «حسین آقا شیخ» که نخستین بار در کشور ما به کرایه دادن دوچرخه و تعمیر کردن دوچرخه‌های معیوب پرداختو در واقع شغل و ورزشی جدید را بنیان نهاد.

دوچرخه‌سواری از مشاغلی بود که تا آن زمان در تهران و ایران بی سابقه بود و مردم به آنهایی که سوار بر این وسیله دوچرخ می شدند، «بچه شیطان» و «بچه جن» می گفتند. چرا که معتقد بودند که آنها از طرف شیاطین و جن و پری کمک می شوند که اگر جز این باشد، کسی نمی تواند روی دو چرخ حرکت کند! دلیل هم می آوردند و می گفتند وسیله‌ای که اگر کسی آن را نگه ندارد، خودش نمی تواند خودش را نگه دارد، چگونه می تواند یکی را هم بر بالای خود بنشاند و راه ببرد؟ مخصوصاً که از هر دونده ای جلو بزند و از هر طرف هم پیچ و خم بخورد.پس این نیست مگر اینکه خود روروئک را جن و شیطان ساخته باشند و راننده‌اش هم بچه جن و بچه شیطان باشد.

اما، اولین باری این وسیله به تهران آمد و مردم آن را دیدند، زمانی بود که دو پسر بچه انگلیسی در میدان مشق با شلوارهای کوتاه سوار آنها شدند. وقتی پسر بچه‌های مو بور و چشم زاغ و شلوار کوتاه پوش روی این وسیله نقلیه نوظهور می نشستند و به هر سو می تاختند، پیرهای ساده دل و سالمندان آن روزگار به تماشای آنها می رفتند، «بسم‌الله» گویان و «لاحول» گویان با شگفتی هر چه تمامتر زیر لب دعا می خواندند و آمدن آنها را یکی از دلایل وقوع آخر زمان می پنداشتند.

در چنین اوضاع و احوالی بود که «حسین آقا شیخ» جسارت ورزید و با شهامت فراوان چند دستگاه دوچرخه خرید و دکان دوچرخه‌ سازی باز کرد. استقبال جوانان و نوجوانان از این دوچرخه‌ها چنان زیاد بود و به قدری کار و بار «حسین آقا» گرفت که یک نفر ارمنی به نام «دادیک» در میدانگاهی اول سفارت انگلیس در خیابان منوچهری، اقدام به تأسیس دومین دوچرخه‌سازی تهران کرد و مشتریان شمال تهران و فرزندان ارمنی ها را در اختیار خود گرفت. در هر حال، با گذشت زمان انواع دوچرخه های معمولی و کورسی و سه چرخه در تهران عمومیت یافت و از تهران به شهرستانها راه گشود و حتی به عنوان یک وسیله نقلیه ساده و ارزان سر از روستاها درآورد.

فدراسیون دوچرخه سواری ایران در سال 1946 تشکیل شد و احمد ایزدپناه نخستین رئیس آن بود. یک سال بعد این فدراسیون به فدراسیون جهانی دوچرخه سواری ملحق شد. در سال 1951 در بازیهای آسیایی دهلی نو، جاسم جاسم زاده از ایران حضور یافت تا نخستین دوچرخه سوار ایرانی باشد که در رقابتی بین المللی شرکت می کند.

هفت سال بعد در بازیهای آسیایی 1958، جعفر گل طلب به دو مدال نقره دست یافت تا ورزش دوچرخه سواری بیش از پیش جدی گرفته شود. حسین اسماعیلی، خسرو حق گشا، حسین بهارلو، حسن فرد، اصغر درودی، منوچهر دانشمند، غلامحسین کوهی، بهروز راهبر، علی زنگی آبادی از جمله قهرمانان بزرگ دوچرخه سواری ایران بودند که افتخارات فراوانی کسب نمودند. و از جمله قهرمانان حال حاضر ایران می توان به آقاین قادر میزبانی ، احد کاظمی ، حسین عسگری ، مهدی سهرابی ، عباس سعیدی تنها ، امیر زرگری ، علی رضا حقی و حسین ناطقی را نام برد که توانسته اند عناوین مختلفی در مسابقات جهانی و آسیائی کسب کنند . نخستین بار در المپیک 1972 مونیخ دوچرخه سواری ایران این بازیها را تجربه نمود.