سنگنوردی یا صخره‌نوردی گونه‌ای فعالیت است که فرد با استفاده از طناب و ابزار فنی ویژه به بالا و پایین رفتن یا حرکت افقی بر روی صخره‌های طبیعی یا دیواره‌های سالنی می‌پردازد.
رشته‌ی سنگنوردی در طبیعت
بولدرینگ، سرطناب ، قرقره
بولدرینگ (Bouldering)
صعود در مسیرهای بسیار کوتاه (تا ۱۵ حرکت) بروی تخته سنگهای کوتاه که لازمه ان استفاده از مهارت است. در بولدرینگ حمایت با طناب انجام نمی‌شود و در عوض از تشک‌های مخصوص به نام بولدرینگ پد (bouldering pad) استفاده می‌شود.
سنگنوردی سر طناب
سنگنوردی نوعی ورزش و تفریح است که فرد با استفاده از طناب و ابزار مخصوص به بالا رفتن از صخره‌های طبیعی یا دیواره‌ها می پردازد و سنگنوردی اسپورت شاخه ای از سنگنوردی است که در آن صعودهای کوتاه (میانگین ۲۵ متر) با حمایت طناب از زمین انجام می‌شود که صعودکننده تنها به توان بدنی خود متکی است.
قبل از صعود سرطناب ، دو کار باید انجام بدهید که در صعود قرقره انجام دادن آنها لازم نیست:
- پشته کردن طناب
- متصل کردن کوییک دراوها به هارنس
نحوه پشته کردن یا تلمبار کردن طناب
شما نیاز دارید که قبل از شروع به سرطناب رفتن ، طناب را پشته کنید تا در زمان صعود بتوانید بدون گیر کردن طناب کارکنید. این کار ساده ای است. طناب را روی یک زیرانداز یک کیسه طناب از یک سر باز کرده و آنرا روی هم بریزید.
نکته :
توجه داشته باشید که قبل از صعود سرطناب بهتر است مدتی تمرین سنگنوردی داشته باشید. تمرین در سالن سنگ و یا تمرین با صعود قرقره به شما کمک می کند تا قبل از صعود سرطناب تکنیکها را یاد بگیرید و سپس با سایر تکنیکهای کار با طناب آشنا شوید.
نحوه اتصال کوییک دراو به هارنس
برخی از دیواره های داخل سالن دارای کوییک های نصب شده روی دیواره هستند ، اما در صورت آماده نبودن باید کوییک خودتان را ببرید.
نیمی از کوییک دراو ها را به سمت چپ و نیمی دیگر را به سمت راست متصل کنید. کوییک را از سمتی که داخل بولت می افتد باید به هارنس متصل نمایید. این کار باعث کار راحتتر در زمان استفاده می گردد.
مطمئن شوید که کوییک دراو کافی برای مسیر و به ازای هر بولت همراهتان برده باشید. همچنین دو کوییک اضافه تر از تعداد مسیر ببرید.
در زمان صعود سرطناب ۴ کار است که باید انجام دهید که در قرقره انجام نمیدادید:
- اتصال کوییک دراو ها به بولتها
- اتصال طناب به کوییک دراو ها
- انداختن طناب به کارگاه بالا در انتهای مسیر
- کشیدن طناب در زمانی که کار را تمام کرده اید.
اتصال کوییک دراو به بولت
اگر کوییک دراو ها در حال صعود به دیوار متصل نیستند ، شما نیاز خواهید داشت که اول آنها را به دیواره وصل کنید. به سادگی کوییک را به دیواره متصل نمایید.
اگر قبل از آنکه کوییک اول را متصل کرده باشید بیافتید ، با زمین برخورد خواهید کرد که البته شخص است.
اتصال طناب به کوییک دراو
راحتترین راه برای اتصال طناب به کوییک این است که انگشتانتان را دور بدنه کاربین بگیرید ، سپس از انگشت شصتتان برای باز کردن زبانه و انداختن طناب داخل کارابین کوییک استفاده کنید.
اگر لازم است کوییک را با دست دیگرتان بیاندازید ، باید بدنه کارابین را با شستتان گرفته و از انگشتان برای انداختن طناب درون آن استفاده کنید.
راه دیگر ثابت نگه داشتن کارابین با انگشتان میانی و سپس انداختن طناب با انگشت شست می باشد.
هشدار : بک کلیپینگ(برعکس انداختن)
طناب باید از زیر کارابین کوییک دراو وارد آن شده و از قسمت جلویی آن خارج شود. در صورتی که این موضوع رعایت نگردد ، ممکن است در سقوط طناب از کوییک خارج شود. در اینجا خود طناب باعث بازشدن دهنه کارابی
می شود.
وارد آوردن بار در جهت درست به کارابین
مطمئن شوید که کارابین در جهت درست قرار گرفته است. و همچنین دهنه آن بسته شده باشد.
اتصال به کارگاه بالا
در زمانی که به کارگاه بالا رسیدید ، بایستی طناب را در کارگاه بالایی متصل کنید. دیواره های مختلف سیستمهای گوناگونی برای این کار دارند. برخی دارای یک کارابین یا دو کارابین پیچ هستند، برخی از کارگاه ها دارای دو بولت هستند. شرایط می تواند مختلف باشد.
نکته مهم این است که اطمینان یابید از یک کارگاه دو طناب در آن واحد رد نشود. در اینجا با اتصال به کارگاه و انداختن طناب درون آن می توانید روی طناب نشسته و توسط هم طناب پایین داده بشوید. اگر لازم است کوییک ها را جمع کنید در همین زمان پایین رفتن این کار را می توان به سادگی انجام داد. در اینجا حمایت چی باید در ارتفاع هر بولت توقف کند تا کوییک ها را بردارید.
پایین کشیدن طناب
در زمانی که طناب را پایین می کشید، فریاد بزنید ” طناب” تا هر کسی که آنجاست مطلع شود و ریزش طناب باعث ضربه به سر کسی نگردد.
درک پتانسیل سقوط
صعود سرطناب برای اولین بارها می تواند ترسناک باشد. ناگهان شما خودتان را در معرض پتانسیل بسیار بیشتری نسبت به صعود قرقره می بینید. عواقب سقوط در سرطناب هم بسیار جدی تر از صعود قرقره می باشد ، چرا که مسافت سقوط می تواند بیشتر باشد. این باعث بالا رفتن احتمال برخورد کردن با چیزی در مسیر مثلا با گیره های بزرگ یا لبه تاقچه می شود.
اگر شما در زیر کوییک دراو که متصل کرده اید سقوط کنید ، سقوطتان شبیه به سقوط در حالت قرقره می شود ، چرا که طناب در بالای سرشماست.
اگر در زمان سقوط بالای آخرین کوییک دراو باشید که به آن متصل هستید ، شما به اندازه ای که از آن بالا آمده اید ضربدر دو به علاوه دینامیک طناب سقوط خواهید کرد.
این همه است که کوییک دراو را بیش از حد زود نیاندازید. این کار می تواند اغوا کننده باشد. اما انجام آن به معنای مقدار زیادی اضافه طناب است که اگر در همان زمان سقوط کنید ، یعنی سقوط بیشتر.
در عوض صبر کنید تا محل کوییک در بین شانه ها و کمرتان باشد ، سپس آنرا بیاندازید.
سعی کنید در زمانی کوییک را بیاندازید که در موقعیت استراحت هستید. این کار بهتر و آسانتر از کوییک انداختن در زمان استرس و یا بودن روی یک گیره ریز است.
موقعیت قرار گیری طناب
توجه داشته باشید که در زمان صعود طناب نباید از بین پاهای شما رد شده باشد. بلکه طناب باید از یک طرف پاها بگذرد. در صورت مورب بودن مسیر طناب باید در جهت مخالف صعود باشد. به طور مثال اگر از مسیر به سمت راست بالا می رود طناب باید در سمت چپ شما قرار بگیرد.
صعود قرقره | Top Rope Climbing
صعود قرقره در بین انواع صعود ایمن‌ترین شکل آن است. یک کارگاه در بالای مسیر برقرار می‌شود و طناب صعودکننده به آن متصل خواهد شد. در این صورت در هنگام سقوط وزن فرد توسط طناب تحمل می‌شود.
به طور کلی توصیه می‌شود که در چند ماه اول سنگنورد تازه‌کار از این روش برای مواجه شدن با ارتفاع استفاده کند. بعلاوه در ردپوینت نیز گاها از صعود قرقره برای کسب مهارت در تکنیکهای مسیر استفاده می‌کنند.
درجه سختی مسیر
یعنی زبان مشترک بین سنگنوردان برای درک بهتر سختی مسیر و مقدار توان لازم برای صعود؛ بنابراین برای مشخص نمودن سختی مسیرهای سنگنوردی از روشهای درجه‌بندی استفاده می‌شود. این روشها درکشورهای گوناگون صورتهای مختلفی دارد. در ایران معمولاً از سامانه اعشاری یوسی میتی استفاده می‌گردد.
این سامانه از ۶ درجه به شرح زیر تشکیل شده‌است:
مسیری که در جاهایی از دستها برای حفظ تعادل استفاده می‌شود.
مسیری که برای صعود آن حتماً باید از دستها برای گیره گرفتن استفاده کرد.
صعود بر روی سنگهای صاف و کمابیش عمودی با گیره‌هایی نه چندان بزرگ.
سقوط در این مسیرها خطرناک است و افراد کم تجربه احتیاج به حمایت دارند.
هر گونه صعودی که از ابتدا احتیاج به استفاده از طناب و لوازم فنی داشته باسد در این رده قرار می‌گیرد. این رده خود از زیررده‌هایی تشکیل شده‌است که از ۵/۱شروع شده و تا ۵/۱۵ ادامه می‌یابد.
به مسیرهای صخره‌نوردی که گیره ای برای گرفتن و صعود به صورت طبیعی ندارند و با استفاده از ابزار فنی صخره‌نوردی به صورت مصنوعی صعود می‌شوند.
برای درجه‌بندی سختی مسیرهای طبیعی به این فاکتورها توجه می‌شود:
دشواری تکنیک لازم برای صعود مسیر و میزان تکرار آن در کل مسیر. در آخر حروف a, b، c, d برای تقسیم‌بندی هر عدد به کارمی رود. برای نمونه: ۵٫۱۰c. مسیرهای ۵٫۹ برای آموزش به مبتدیان به کار می‌روند. ۵٫۱۰ و ۵٫۱۱ کمی پیشرفته‌ترند و برای مسابقات سطح پایین استفاده می‌شوند. ۵٫۱۲ و ۵٫۱۳ ویژه مسابقات سطح بالاترند و ۵٫۱۴ و ۵٫۱۵ سخت‌ترین مسیرهای صعود شده هستند.
